Patella (Diz Kapağı) Çıkığı özellikle genç yaşlarda ve bayanlarda sıkça rastlanan bir rahatsızlıktır. Günlük aktiviteler sırasında diz kapağının yana doğru çıkması ve genellikle kendiliğinden tekrar yerine gelmesi şeklinde oluşuyor. Diz kapağı çoğunlukla dizler hafif bükülü olduğu sırada ya da yere çökmeye başlarken çıkar, bu sırada hasta dizinin boşaldığını hisseder ve yere düşer. Diz kapağı genellikle kendiliğinden yerine oturur ancak bu durumun istisnaları olabilir. Diz kapağının ilk çıkışı yerine oturduktan birkaç hafta sonra dizdeki şişlik ve ağrılar da dinmeye başlar. Fakat ilk çıkık sırasında sıklıkla diz kapağının iç tarafındaki bağlarda yırtılma meydana geldiğinden, diz kayması sıklıkla yaşanabilir. Ayrıca ilk çıkık ya da tekrarlayan çıkıklar sırasında diz kapağı, alttaki eklem kıkırdağına çarptığı için, diz kapağından kıkırdak parçası kopabilmektedir.
Diz kapağı hala çıkık pozisyonda ise yerine konulur. Yerinde olup çıkma meyli olan bir diz kapağı varsa muayenede sırasında özel testler ile değerlendirilir. Bununla birlikte röntgen, tomografi ve MR ile değerlendirmeler yapılır. Burada diz kapağı kemiğinin yapısı, eklem yaptığı oluğun derinliği, diz kapağının olukla uyumu, diz kapağını tutan bağların durumu ve kireçlenme durumu incelenir.
ilk çıkıkta eğer çıkık yerine konduktan sonra diz kapağı yerinde duruyor ve eklem içinde kırık parça yok ise diz istirahata alınarak dokuların iyileşmesi beklenir. Sonrasında kas güçlendirmeye yönelik rehabilitasyon programı uygulanır. Ameliyatsız tedavi edilen ve bir kez patella çıkığı olan hastalarda %17-71’inde tekrar çıkık olma riski vardır. Bu risk altta yatan gelişimsel bozuklukları olan kişilerde daha fazladır. İkinci çıkık olduysa, sonrasında tekrar çıkık olması ihtimali %100’e yakındır. Eklem içi kırıkla beraber olan diz kapağı çıkığı, tekrarlayan (rekürren) patella çıkığı veya doğuştan patella çıkığında tedavi direk cerrahidir. Tekrarlayan çıkıklar zamanla eklem kıkırdağında geri dönüşü olmayan hasarlara yol açabilir. Bu durum, eklemde genç yaşta artroz (kireçlenme) ile sonuçlanabilir. Cerrahi tedavinin amacı, tekrarlayan çıkıkları önlemek ve eklemde ilerleyici kıkırdak hasarını
Diz kapağı (patella) çıkığı Ameliyatı
Elde edilen bulgulara göre ameliyat planlanmalıdır. Patella çıkığının cerrahi tedavisi, artroskopi ile eklem içi yapıların değerlendirilmesi ile başlar. Akut çıkıklarda eklemdeki serbest kıkırdak-kemik parçalarının küçük olanları çıkartılır, büyük olanları ayrıldıkları yere tespit edilerek onarılır. Patellayı yerinde tutan yumuşak dokular direk onarılılır veya bu mümkün olmazsa dizin arkasından alınan tendonlar ile bu yapıların (MPF ligaman rekonstrüksiyonu) yeniden oluşturulması sağlanır. Tekrarlayan çıkıklarda kasların çekme yönünü değiştirecek yumuşak doku veya kemik ameliyatları, gerektiğinde oluğu derinleştirecek kemik ameliyatları uygulanır. Doğuştan patella çıkılarında uyluğun önündeki kas grubunun tamamının yer değiştirilmesi ve gerektiğinde tendonun uzatılması gibi işlemlere ihtiyaç vardır. Bazen bu yöntemlerin bir kaçı birlikte yapılır.